Lược Sử Phật Giáo [Vietnamese]

Khi nhận được nguy?n t?c tiếng Anh tập s?ch n?y từ một người bạn ở Đức gửi tặng, t?i tự n?i ngay với m?nh rằng: "Lịch sử Phật gi?o ư? Với chừng n?y trang s?ch th? chỉ c? thể l? cưỡi ngựa xem hoa th?i!"

Nhưng khi đọc qua tập s?ch, t?i biết l? sự đ?nh gi? ban đầu của m?nh đ? c? phần n?o hơi vội v?, thiếu ch?nh x?c. Edward Conze quả thật đ? l?m được điều tưởng như kh?ng thể l?m được l? giới thiệu tổng qu?t về lịch sử ph?t triển của Phật gi?o bằng một c?ch ngắn gọn nhất c? thể được, m? vẫn th?u t?m được đầy đủ những g? cần thiết.

Mặc d? bản th?n l? một Phật tử, Conze vẫn lu?n giữ được khoảng c?ch kh?ch quan cần thiết khi tr?nh b?y c?c vấn đề về lịch sử Phật gi?o. Hơn thế nữa, ngay khi đề cập đến c?c bộ ph?i kh?c nhau, ?ng cũng kh?ng bao giờ để cho ng?i b?t của m?nh nghi?ng về theo những khuynh hướng tư tưởng m? m?nh đ? chọn. V? đ?y ch?nh l? yếu tố đ? tạo được sự tin cậy cần thiết cho một t?c phẩm c? t?nh c?ch sử học như thế n?y.

Conze cũng tạo được cho tập s?ch của m?nh một cấu tr?c rất chặt chẽ. Mặc d? với những sự kiện kh? d?y đặc diễn ra trong hơn 2.500 năm m? chỉ với kh?ng đầy 150 trang s?ch Anh ngữ, ?ng đ? kh?ng l?m cho người đọc phải cho?ng ngợp bởi sự dồn n?n của ch?ng. Bằng một sự li?n kết kh?o l?o, ?ng đ? tr?nh b?y tất cả theo một c?ch kh?i qu?t nhất m? vẫn bao h?m được những chi tiết cốt l?i cần thiết nhất. Trong một chừng mực n?o đ?, t?i c? cảm gi?c li?n tưởng nghệ thuật tr?nh b?y của ?ng như những n?t chấm ph? độc đ?o của một nh? danh họa thủy mặc.

Nhưng lịch sử ph?t triển của một t?n gi?o, nhất l? khi t?n gi?o ấy l? Phật gi?o, kh?ng thể chỉ bao gồm những sự kiện, m? điều cần thiết v? thậm ch? c?n quan trọng hơn nữa ch?nh l? c?c khuynh hướng tư tưởng với sự h?nh th?nh v? ph?t triển của ch?ng. V? việc tr?nh b?y ngắn gọn những vấn đề v? c?ng phức tạp, đa dạng, đ?i khi rất trừu tượng n?y thật kh?ng dễ d?ng ch?t n?o. Người viết nếu kh?ng nắm vững tất cả mọi vấn đề v? tu?n theo một phương ph?p tr?nh b?y hết sức khoa học, th? chắc chắn sẽ kh?ng tr?nh được sự lạc lối trong khu rừng tư tưởng đầy b? ẩn của Phật gi?o. Conze đ? l?m được điều kh? l?m, v? thậm ch? c?n l?m rất tốt, khi ?ng giới thiệu hầu như tất cả những khuynh hướng tư tưởng lớn kh?c nhau trong Phật gi?o, v? n?u l?n